Inleiding

De wensenlijst van Rutte IV

Namens de gijzelnemers maakt het kabinet Rutte IV, in de veronderstelling dat de natuur versterkt zal worden, haar wensenlijst kenbaar:

1. De MP wil: Stikstofconcentraties in de bodem, lager dan de EU norm van 50mg/l.
2. De natuur versterken en tegelijk investeren in toekomstbestendige landbouw. Ik sta voor deze opdracht. Dat doen we door per gebied aan de slag te gaan. Dit vraagt een bijdrage van alle sectoren, van de landbouw, tot de bouw, de industrie en mobiliteit.
   De 1^e vakminister wil dit doen door de melkveestapel of bij nader inzien, de stikstof depositie tot de helft van de huidige waarde te reduceren.
3. De 2^e vakminister wil: Perspectief bieden aan de agrarische sector.

Het is een goede zaak als het hele Kabinet, samen met de oppositie, het natuurdoel wil realiseren, immers daarmee kan worden voldaan aan de eisen die de hoogste rechters in NL en de EU stellen. Maar als blijkt dat het natuurdoel niet realiseerbaar is, is er toch wel sprake van een verrassing.

Het ministerie wil de drinkwatersector helpen om de stikstofuitspoeling te reduceren en schrijft:

De overweldigende hoeveelheid reacties (circa 3650!) laat zien dat het om ingrijpende maatregelen gaat. Daar zijn we ons zeker van bewust. Tegelijkertijd staat Nederland ook voor grote opgaven op het gebied van waterkwaliteit in ons land. Op veel plekken in Nederland voldoet de kwaliteit van het grond- of oppervlaktewater niet aan de gestelde normen. Zoals de minister heeft laten weten bij de publicatie van het ontwerp 7^e AP zijn er geen makkelijke oplossingen meer.

Bij het ministerie en de WUR en het PBL wordt kennelijk gedacht dat je de stikstofconcentratie omlaag kunt brengen door minder vee te houden en gelijktijdig de stikstofconcentratie te meten, maar uit de synthese blijkt juist dat er geen stikstof uitspoelt als de overbemesting stelling!  & de assimilatie stelling! worden voldaan. Uit een analyse van de schade uitgevoerd door de drinkwatersector! blijkt dat er een groot verschil ontstaat in de schade berekening! als de gemeten diepte ontwatering d(x,y,t) wordt vervangen door d(x,y,t)+Δ, met Δ de achtergrondverlaging.

De adviseur van de regering dhr. J. Remkes is, net als de regering, en de 2^e en 1^e kamer, niet ingelicht over de volgende 5 punten:

1. Bij het thema diepte ontwatering wordt beschreven dat de gewassen in natuur en landbouw gebieden de stikstof niet meer volledig door assimilatie uit de bodem kunnen opnemen, waardoor grote stikstof verliezen naar de bodem ontstaan als gevolg van de onnodige transportverlaging in de winvelden van de drinkwatersector. We konden zien dat de stikstof verliezen tot 95% konden oplopen als gevolg van waterwinning.
2. Op basis van slechts 1 meting van de stikstofconcentratie aan het eind van het teeltseizoen, werden de stikstofverliezen in de bodem sinds de oprichting van het landelijk meetnet grondwaterkwaliteit in 1974-1985, de stikstof verliezen in de bodem toegeschreven aan de agrariërs. Pas veel later werd de depositie van stikstof, ook aan de maatschappelijke sectoren, toegeschreven. Veruit de belangrijkste bijdrage aan de stikstof verliezen in de bodem ontstaat echter door de diepte ontwatering veroorzaakt door de drinkwatersector.
   
3. Wie uitsluitend de depositie van stikstof beschouwd, zoals gedaan wordt door de minister van natuur en stikstof,    verhult dat er grote stikstof verliezen naar de bodem ontstaan als gevolg van diepte ontwatering, veroorzaakt door de toepassing van grootschalige winvelden, en de wens van de drinkwatersector om de achtergrondverlaging toe te mogen passen bij de schade berekening om de winst te vergroten.
4. Hierdoor ontstaat een ernstige vorm van bedrijfsblindheid, waardoor het assimilatiedoel, het bedrijfszekerheidsdoel en het natuurdoel alle niet realiseerbaar zijn, terwijl er wel 25-30 miljard € wordt uitgegeven, bedoeld voor de versterking van de natuur.

Daardoor zijn alle plannen van het kabinet Rutte IV, met heel prominent ook D66 als partij die het onderwijs zo belangrijk vindt onuitvoerbaar door fouten gemaakt in het onderzoek.

Daar kun je natuurlijk als kabinet en 2^e en 1^e kamer vooraf en ook achteraf, best wat aan doen, je kunt vragen om een bewijs van de onderzoekers waaruit blijkt dat de doelen gerealiseerd zullen worden. Bovendien is het belangrijk dat een kabinet zich houdt aan de Europese aanbestedingsregels, om een andere onderzoeksgroep in te kunnen schakelen als blijkt dat de doelen niet realiseerbaar zijn. Nog niet al te lang geleden was het een probleem dat de doelen niet realiseerbaar waren, bij de aanbesteding van software voor de overheid. Toen is er met klem gevraagd om meer discipline bij de aanbesteding van grote projecten binnen de overheid.

Echte erkenning van de emoties en woede

De adviseur van de regering dhr. J. Remkes, spreekt over echte erkenning van de emoties en woede, maar niemand heeft hem ingelicht over de overtreffende trap van een gerechtelijke dwaling en het feit dat alle doelen niet realiseerbaar zijn omdat de grote stikstof verliezen naar de bodem worden verhult, terwijl de natuur op omvallen zou staan als gevolg van de depositie van stikstof. De universitaire leermeesters in de ecologie moeten er goed over nadenken hoe je de zekerheid kunt geven dat een hoogwaardig herstel van een beoogd natuurgebied zal ontstaan. Dit is een existentiële vraag, voor de natuurgebieden, maar ook voor de maatschappelijke sectoren. Die vraag kan niet wetenschappelijk onderbouwd worden met een stikstofwet, of Kritische Depositie Waarden en een kaartje met ingekleurde gebieden en 'bijbehorende' maatregelen. Dat wisten de agrariërs die de vraag stelden 'geloof je het nog wel?' ook heel goed. Maar vragen worden niet beantwoord, de agrariërs wordt de les gelezen:

Wageningse onderzoekers hebben een stappenplan ontwikkeld om de hoge stikstofuitstoot in Nederland te verminderen, met behulp van landelijke en lokale maatregelen en de natuur te verbeteren. 'Doorlopen van het stappenplan maakt duidelijk welke keuzes beleidsmakers, boeren en natuurbeheerders hebben, vertelt Tia Hermans, voorzitter van het Wageningse stikstofteam.

Met het conceptuele model van de bodem zien we dat pijpenstrootjes, bramen en brandnetels, hun kans kunnen grijpen, door natuurlijke selectie die mogelijk wordt doordat deze gewassen langere wortels hebben dan de gewassen in de omgeving die verdrogen door een te lage grondwaterstand, maar met het conceptuele model kan dat onderscheid niet maken, omdat het model van de lucht geen grondwaterspiegel kent en dus ook geen natuurlijke selectie die daardoor gestuurd wordt Het Wageningse stikstofteam, beperkt echter wel de keuzes die beleidsmakers hebben.

in dat geval de grondwaterspioegel

van de lucht kent die vorm van nat

Maar hun impliciete vraag werd beantwoordt via een overdonderende publieks campagne voor radio en tv, in een uitzending werd gesproken over 5 zaadjes die een vrijwilliger in een gat moest doen, ja, 3 of 2 zaadjes was ook goed genoeg, en 400 boerenbedrijven die uitgekocht moesten worden voor miljarden euro's, anders zou Nederland op slot moeten. Een onderzoek naar de rentabiliteit van de onderzoeksgroepen aan de WUR, had als uitkomst dat men op zoek moest naar ¹nieuwe verdienmodellen. Het ²onderzoek naar de hydrologie was volgens prof. C. Van den Akker, bij z'n afscheid in 2005, niet sexy. Hij zou graag zien dat Delft echte wateringenieurs gaat opleiden. Intussen zijn er ^3,4onderzoekers die, gegeven hun contacten, wel raad weten met de miljarden.

Op het gebied van de ⁵hydrologie, ontdekt H.A.J. Laanen in 1985, werkend in opdracht van de drinkwatersector en de WUR, dat een gespreide wining ten behoeve van beregening een heel kleine winningsverlaging veroorzaakt, terwijl een klassieke puntwinning juist last heeft van een zeer grote transportverlaging. Indertijd is met die kennis niets gedaan. Prof. C. Van den Akker, ²schrijft: Men ging ervan uit dat het grondwater per definitie schoon was en dat al het vuil dat we in de bodem stopten vanzelf werd afgebroken. De bodem wist overal wel raad mee. Dat bleek opeens tegen te vallen toen in de jaren zeventig grootschalige grondwaterverontreinigingen werden ontdekt. In het Amsterdamse drinkwater werd bijvoorbeeld vlekkenwater, tri-chloorethyleen, aangetroffen. Men wilde weten hoe dat kon en waar dat vandaan kwam. Met mijn hulp kwamen ze erachter dat het tri al in de Gooise bodem zat, waar het drinkwater werd gewonnen. Uit

Het is uiterst belangrijk dat nieuwe cohorten studenten leren om te gaan met wiskundige begrippen xxxxx de problemen van een natuur die op omvallen zou staan, zodanig op kunnen lossen dat de doelen wel gerealiseerd zullen worden.

door de oorzaak weg te nemen waardoor, of tenminste proberen om de correctheid van een eigen bewijs kunnen toetsen. Maar er is helemaal geen poging gedaan om het Gegeven:  Het conceptuele model van de bodem (en de lucht) op te stellen.

In de elektrotechniek heb ik vele jaren onderwijs gegeven in het vak Netwerksynthese, waarbij een dergelijke probleemstelling opgelost moest worden. Van de beroepsgroep van ecologen had ik en met mij hopelijk ook de drinkwatersector, verwacht dat zij de vraag naar het bestaan van een een winveld, geschikt om het natuurdoel te realiseren, zouden beheersen. Dit is echt essentieel, want als het winveld van de drinkwatersector het probleem is, moet je betere winvelden maken, en niet koeien af gaan slachten in de hoop dat dat helpt.

Ondanks het feit dat er al heel vroeg enigszins cryptische publicaties waren, die ingaan op de vergelijking tussen, een gespreide beregening enerzijds en een zuivere puntwinning anderzijds, blijkt dat het not-done was om dit soort problemen te onderzoeken. Desondanks is het de ecologen gelukt om in een positie te komen waar ze mee mochten schrijven aan wetten en vanuit die optiek is geprobeerd om te werken aan een eigen verdienmodel, mede door een gijzeling van het kabinet en de maatschappelijke sectoren, vorm te geven.

In de afgelopen jaren heb ik veel aandacht besteedt aan de wiskundige bewijsvoering die bruikbaar is om de doelen die nagestreefd worden wél goed op papier te krijgen en wel zodanig dat we weten dat het (natuur)doel gerealiseerd zal worden als de grondwaterspiegel hersteld zal worden. De nadere uitwerking is gebaseerd op een overgang vanuit de huidige toestand van de natuur, naar een historische toestand waarvan bekend was dat deze hoogwaardig was. Het Gegeven conceptuele model van de bodem (en de lucht) moet daarbij compleet zijn, en de criteria die bepalend zijn voor het ontstaan van een een hoogwaardig natuurgebied moeten convergent zijn. Uit een vergelijking tussen het conceptuele model van de bodem en het conceptuele model van de lucht blijkt dat de problemen die ontstaan door diepte ontwatering verhult worden door de nieuwe theorie van de stikstofdepositie. Pas lang nadat de wetgeving in goed vertrouwen tot stand was gekomen, ontstond grote consternatie toen de minister van stikstof en natuur mw. Christianne van der Wal, haar kaartjes gebaseerd op Kritische Depositie Waarden, getoond had. De agrariërs begrepen meteen dat deze waarden een keurslijf vormden waar de natuur in zou moeten passen, zonder dat er ooit aangetoond was dat zo'n realisatie mogelijk was. De eco-hydrologen die niet goed scoorden in het contractonderzoek, gingen zich bedienen van een gijzeling van de politiek en de maatschappelijke sectoren. Alle processen in de bodem van de natuurgebieden die het onderwerp van studie moesten zijn, zoals de diepte ontwatering en de natuurlijke nitrificatie door bodembacteriën, die in natuurgebieden net zoveel mest aanmaken als in een landbouwgebied mag worden ingebracht via de Minas regels, werd weggelaten, zoals blijkt uit de stikstofbalans het thema Kijk om je heen. Omdat er tot wel 95% van de mestgift uit kan spoelen door diepte ontwatering, zoals blijkt uit de standplaatsvergelijking tussen een tweetal maisvelden, is het nu duidelijk dat dit weglaten ervoor zorgt dat de crux van het probleem niet meer oplosbaar is. Dit noemen we bedrijfsblindheid, die de bedrijfszekerheid zo ernstig aantast dat de drinkwatersector niet meer in staat is om het probleem dat ernstig is voor hun eigen bedrijfsvoering, dat ze zelf hebben gecreëerd, op te lossen. De wetgevende provincies en de waterleidingbedrijven ‘profiteerden’ intussen van het pionierswerk van hun lobbyist dhr. Arjen Frentz die kans zag om met een nietszeggend negatief bewijs politici van o.a. D66, over te halen om op grote schaal koeien af te slachten. Al eerder waren er 3^e geldstroom benoemingen van hoogleraren aan diverse universiteiten geweest. Hun veel belovende vakgebied zou weer tot grote bloei komen, door meer in te zetten op nietszeggende negatieve bewijzen en niet meer te praten over de processen in de bodem.

De implicatie hiervan was dat de drinkwatersector en hun wetenschappelijke adviseurs op het ministerie opgescheept zaten met een natuurdoel dat zij, door eigen toedoen, überhaupt niet meer konden realiseren.

theorie van de stikstofdepositie, ontstond er veel ophef toen de minister van natuur en stikstof kaartjes terwijl in natuurgebieden alle processen in de bodem werden weggelaten, er bovendien nog veel meer fouten werden Bovendien mogen we geen bewijs vormen, door te stellen dat iets niet mag gebeuren, zoals het overschrijden van de Kritische Depositie Waarden. Het is intussen al 43 jaar geleden dat er een probleem is geslopen in het monitoring programma, dat de wetgevende drinkwatersector heeft opgelost door de gemeten concentratie van stikstof in de bodem toe te schrijven aan de agrariërs, terwijl men zelf de belangrijkste veroorzaker was. Daardoor is het niet mogelijk om door monitoring van de depositie van stikstof zeker te stellen dat een doel, zoals het natuurdoel, gerealiseerd zal worden. Stel we naderen een rotonde en we mogen, in een land met verkeer op de rechterkant van de rijbaan, niet rechtsaf slaan. Dan is geen enkel doel, bereikbaar. Een gedachtegang waarbij iets niet mag gebeuren, is meer regel dan uitzondering binnen de overheid, die werkt met een omgekeerde bewijslast. Gegeven twee getallen a,b met waarden in het bereik 0..9 en de som s=a+b, optellen, zodanig dat s niet gelijk aan x is. Je kunt dit probleem wel met een heel grote tabel oplossen maar, deze techniek is niet erg geschikt om het natuurdoel te realiseren.

De uitkomsten van de toepassing van de wiskundige bewijstechniek waren verrassend, omdat blijkt dat het niet nodig is om melkveestapel / stikstofdepositie tot ½ reduceren, dit waren allemaal zaken die de boeren én inwoners van het landelijk gebied op hun klompen aanvoelden, maar hun inzichten werden, door grote aantallen onderzoekers van de participerende universiteiten terzijde geschoven. Maar let op, om een groot en kostbaar project uit te voeren kunnen we volstaan met één wiskundig bewijs dat bewezen correct is. Dat wil zeggen dat het niet ter zake doet hoeveel collega's de omvang van de melkveestapel / stikstofdepositie tot ½ te reduceren. Zo'n soort onderbouwing ontbrak in Engeland bij de begrotingsvoorstellen zonder dekking, van Liz Truss en ze ontbreekt ook bij de realisatie van het natuurdoel in Nederland.

1. R. Bino, Op zoek naar nieuwe verdienmodellen, Resource: nr. 9 – 8 december 2016, p. 12
   Het Wageningse contractonderzoek is in crisis. Ouwe trouwe opdrachtgevers zijn weggevallen, nieuwe verdienmodellen zijn nodig. Een werkgroep onder leiding van Raoul Bino denkt hier nu over na. De eerste succesvolle voorbeelden zijn er.
2. Irene de Bel, C. Van den Akker, Grondwater is niet sexy.
3. M. Vijn, M.H. Borgstein, F. Alebeek, G. Migchels, Naar nieuwe verdienmodellen op een landgoed met pachters, 2015, 1 jan.
4. M. Vijn, Hoe komt Ayoub aan een boerderij?
5. H.A.J. van Laanen, Zijn er verschillen in de effecten van grondwaterwinning voor beregening en voor drinkwatervoorziening? H₂0(18) 1985, nr. 23